სიტუაციური ცნობიერება ავიაციაში
ᲙᲛᲐᲧᲝᲤᲘᲚᲘ
სიტუაციური ცნობიერება საყოველთაოდ გამოყენებული ტერმინია მფრინავებსა და სხვებს შორის საავიაციო სამყაროში. ტერმინი ხშირად გულისხმობს მფრინავის ინფორმირებას თვითმფრინავის ფიზიკური ადგილმდებარეობის შესახებ სივრცეში, მაგრამ გარეგნულად მოიცავს ფრენის უსაფრთხოებასთან დაკავშირებულ ყველა ფაქტორს და წარმოადგენს ერთი პილოტური რესურსის მართვის დიდ ნაწილს.
მფრინავი, რომელსაც სიტუაციურად აცნობიერებს, კარგად ესმის თვითმფრინავის ფიზიკურ მდებარეობას სამგანზომილებიანი სივრცის მიმართ. რა სიმაღლეზე მუშაობს იგი? როგორია მისი გვერდითი პოზიცია სივრცეში, ვიდრე აეროპორტები და მასივები? რამდენად ცნობილია ის, რა ხდება მისთვის და მისი თვითმფრინავი ამ ეტაპზე და რა ხდება მომავალში?
რისკის ხუთი ელემენტი
FAA აცხადებს, რომ სიტუაციური ცნობიერება მოიცავს რისკის ხუთივე ელემენტს, მათ შორის ფრენის, მფრინავის, თვითმფრინავის, გარემოსა და ოპერაციის ტიპებს. პილოტი სიტუაციურად იცის, როდესაც მას აქვს საერთო საერთო გონებრივი სურათი, თუ რა ხდება ფრენის დროს:
- ესმის ATC ინსტრუქცია?
- იცის თუ რატომ ეუბნება მისი GPS გარკვეულ ტარების ფრენას?
- ესმის თუ რატომ ტირის ავტოპილოტი?
- ახსოვს თუ არა სიების შესრულება?
- მან იცის, თუ სად არის ის გეოგრაფიულად და შეძლებს წარმატებით ნავიგაცია?
- შეუძლია თუ არა მან წინასწარ განსაზღვროს, თუ სად იქნება მომავალში?
ამ ფაქტორებთან დაკავშირებით ცნობიერების დაკარგვამ მთლიანობაში შეიძლება გამოიწვიოს სიტუაციური ცნობიერების დაკარგვა.
სხვა ფაქტორები
სხვა ფაქტორებმა შეიძლება გამოიწვიოს სიტუაციური ცნობიერების დაკარგვა და საფრთხეს შეუქმნას ფრენის უსაფრთხოება, მაგალითად დაღლილობა, სტრესი და დატვირთვა. კონკრეტული პრობლემის დაფიქსირება, ცალკეულ ინსტრუმენტზე ან სქემაზე, შეიძლება ნიშნავს, რომ მფრინავი უნებლიედ გამოტოვებს სხვა მნიშვნელოვან ინფორმაციას და შეიძლება გამოიწვიოს სიტუაციური ცნობიერების დაკარგვა - გეოგრაფიულად ან გონებრივად.
კარგი სიტუაციური ცნობიერების შენარჩუნება, მფრინავს უნდა იყოს ყურადღებიანი, გონებაგახსნილი და აღქმული, მაშინაც კი, როდესაც საქმეები კარგად მიმდინარეობენ. მფრინავებს შეუძლიათ გააკეთონ მრავალი რამ თავიანთი სიტუაციური ცნობიერების გასაუმჯობესებლად: წინასწარი ფრენის დაგეგმვა, ჯოხისა და რაკეტის უნარის გაუმჯობესება, თვითმფრინავის სისტემების გაცნობა და წინასწარ შესრულება, თვითმფრინავების ავიონიკისთვის კომფორტული ყოფნა, ATC მომსახურებების გამოყენება, როდესაც ეს შესაძლებელია და ბევრი სხვა. ყველა ამ ელემენტს შეუძლია დაეხმაროს მფრინავს ფრენის დროს პოზიტიური სიტუაციური ცნობიერების შენარჩუნებაში.
